Παράσταση Ερωτόκριτος

  

                                                           Μια παράσταση,ύμνος στον Έρωτα

Για πόσους έρωτες δεν χύθηκε άφθονο μελάνι και δεν ποτίστηκαν από δάκρυα; Πόσοι δεν τραγουδήθηκαν, πόσοι δεν είχαν αίσιο τέλος; Ένα ιπποτικό ,ερωτικό μυθιστόρημα, με ρίζες κρητικές, με επίδραση από τις κρητικές μαντινάδες, αναβιώνει στις μέρες μας πάλι, χάρη στον σκηνοθέτη Μενέλαο Τζαβέλα,μια παραγωγή της WE24,G.Η παράσταστη πλαισιωμένη, από την χρήσιμη σύμβουλο παράστασης την Όλγα Μουργελά.

Το έργο, έχει την προσωπική πινελιά του χαρισματικού σκηνοθέτη. Με πλούσιο βιογραφικό, με σπουδές σκηνοθεσίας τηλεόρασης κινηματογράφου , ζωγραφικής- αγιογραφίας, Ιστορίας Τέχνης. Μέλος της Unesco Πειραιά. Στον μαγικό κόσμο των μέσων μαζικής ενημέρωσης από νεαρή ηλικία, συνεργάστηκε με πολλά μεγάλα ονόματα του χώρου Α. Παπαχελά, Ρ. Κορομηλά, Ν. Χατζηνικολάου, Τ. Κουίκ, Ε. Μενεγάκη, Ε. Μελέτη, Κούλογλου, Μ. Τριανταφυλλόπουλο. Σκηνοθεσίες στο θέατρο. Από το 1998 ,έως το 2Ο11 εργάστηκε ως εικονολήπτης,διεύθυνση παραγωγής στους τηλεοπτικούς σταθμούς:Αντέννα, ΕΡΤ 1 , Αlter,Alpha κ.α

                                                           Καίτη Φίνου στον ρόλο της παραμάνας,
                                                            Χριστίνα Γκιντώνη στον ρόλο της Αρετούσας

                   

                                                Ο σκηνοθέτης Μενέλαος Τζαβέλας,με την Καίτη Φίνου
                                                 στον ρόλο της παραμάνας

 

Tην ρομαντική ιστορία, μας την ζωντανεύει επί σκηνής . Τηρεί την κρητική παράδοση , σεβασμό στο πρωτότυπο του κειμένου , πιστή απόδοση στην κρητική διάλεκτο που αποτελείται από ιαμβικούς δεκαπεντασύλλαβους ομοιοκατάληκτους στίχους, των οποίων οι τελευταίοι δώδεκα αναφέρονται στον ίδιο τον ποιητή. Οι φορεσιές των ηθοποιών παραδοσιακές. Το παίξιμο του λυριτζή και τα κρητικά τραγούδια που τραγουδούν οι ηθοποιοί, αποτελούν έντονα λαογραφικά στοιχεία ,καθώς και οι στολές τους κόσμημα λαογραφικού πλούτου. Ευφραίνεται η ψυχή του θεατή, από τις εναλλαγές των κουστουμιών και του φωτισμού τα παιχνιδίσματα.

Η σκηνή λιτή στο μικρό ,αυτό, ζεστό θεατράκι της οδού Μαυρομιχάλη , με την επιβλητικότητα των κιόνων μόνο και την καμάρα των τειχών του παλατιού, για να επικεντρώνει τα βλέμματα αποκλειστικά στο παίξιμο των ηθοποιών και την παραστατικότητά των κινήσεων και του λόγου τους.


                                

ΦΩΤΟ ,Μοσχάκης

  Καίτη Φίνου στον ρόλο της παραμάνας,

                                                   Χριστίνα Γκιντώνη στον ρόλο της Αρετούσας       

Στάθης Γκάτσης ,στον ρόλο του Ερωτόκριτου,

Κανελλίδης Σταύρος στον ρόλο του φίλου

ΦΩΤΟ ,Μοσχάκης

Στον ρόλο του λυριτζή,

Γιάννης Παναγακόπουλος

Οι ηθοποιοί εκφραστικοί αποδίδουν άρτια το πρωτότυπο κείμενο. Ο αφηγητής, Κωσταντίνος Τσιομίδης, ζωντανεύει με τους χρωματισμούς της φωνής του το ρομαντικό αυτό παραμύθι. Η λύρα του Γιάννη Παναγακόπουλου, του λυριτζή, ηχεί επί σκηνής .Η παραμάνα ,Καίτη Φίνου, μας σπαράζει την καρδιά, με την φροντίδα και ανησυχία τ της για την Αρετούσα της και την παραστατικότητα στο παίξιμο του ρόλου της, που άλλωστε έχουμε απολαύσει πολλές φορές στο παρελθόν. Η Xριστίνα Γκιντώνη, ως Αρετούσα, όλο χάρη λεπτεπίλεπτη και αιθέρια, με σθένος όμως ψυχής παλεύει επάξια, για τον έρωτά της.Είναι η πρώτη φορά που ενσαρκώνει δραματικό ρόλο. Ο Στάθης Γκάτσης, στον ρόλο του Ερωτόκριτου, με το ευγενικό παρουσιαστικό και την ευαισθησία που μπορεί να διακρίνει και μια αντρική καρδιά. Στον ρόλο του βασιλιά, ο Κωσταντίνος Τζέμος ,με το αγέρωχο παρουσιαστικό του και τον τόνο της φωνής του και το δυναμικό παίξιμο του, μας φοβίζει για την τύχη του μέλλοντος των ερωτευμένων. Ο Κανελλίδης Σταύρος αποδίδει άρτια, την κρητική παλληκαρίσια λεβεντιά.

Πολύτιμη στην παράσταση και η συμμετοχή της Μαίρης Γκαζιάνη, συγγραφέα, αρθρογράφου συνεντεύξεων στην εφημερίδα Now 24.

Ένας άλλος ρομαντικός έρωτας, τύπου Ρωμαίου και Ιουλιέττας, χωρίς το ολέθριο αποτέλεσμα που οδηγεί στον θάνατο των δυο ερωτευμένων ,με κοινό σημείο αναφοράς τον Έρωτα .Στον πρώτο, η διαμάχη των δυο οικογενειών, ενώ στον Ερωτόκριτο, η διαφορετικότητα των κοινωνικών στρωμάτων. Άλλα θέματα που αγγίζονται, η αξία της τιμής και της φιλίας.

Ο Ερωτόκριτος, όπως και η Ερωφίλη του Γεώργιου Χορτάτση, αποτελούν τα σημαντικότερα έργα της κρητικής λογοτεχνίας. Αντιθέτως με τον Ερωτόκριτο, όπου η έκβαση είναι αίσια ,παίζεται μια τραγωδία για τον Πανάρετο και την Ερωφίλη. Παντρεύονται μυστικά. Ο χορός γυναικών, υμνεί τον Έρωτα και καταδικάζει τον πλούτο .O βασιλιάς όταν το μαθαίνει, χαρίζει το κεφάλι του Πανάρετου και την καρδιά του , δώρο στην κόρη του. Ο χορός των γυναικών, τον σκοτώνει.

Στον Ερωτόκριτο ο βασιλιάς-ρήγας Ηρακλής, έχει την πανέμορφη κόρη του Αρετούσα, που ερωτεύεται παράφορα ο Ερωτόκριτος, γιός του Πεζόστρατου συμβούλου του βασιλιά. Ο έρωτάς τους μυστικός. Τραγουδά έξω από το παράθυρό της και τον ερωτεύεται .Εκείνος μιλά για τον αγιάτρευτο έρωτά του στον φίλο του.

ΦΩΤΟ,Μοσχάκης,

            Ειδυλλιακή βαρκάδα, στη λίμνη της Βουλιαγμένης,

                                               των ερωτευμένων

ΕΡΩΤΟΚΡΙΤΟΣ

Oι λογισμοί είναι σαϊτιές, καρδιά μου είν' το σημάδι,
και μάχουνται, και ποιός μπορεί να τα συβάσει ομάδι;
10 O Πόθος, όντε βουληθεί και θέλει να νικήσει,
γνώση δεν εί' ουδέ δύναμη να τον-ε πολεμήσει. 260



ΑΡΕΤΟΥΣΑ

"Ωσάν το φυλλοκάλαμο σ' ανέμου κακοσύνη,
οπού κιαμιάν ανάπαψη να πάρει δεν τ' αφήνει,
μα ώρες επά, κι ώρες εκεί τ' αμπώθουν οι ανέμοι,
κι ανεβοκατεβάζουν το, κ' εκείνο πάντα τρέμει― 220
εδέτσι ευρίσκομαι κ' εγώ. Aνάθεμα έτοια ζήση,
μιάν ώρα ανέγνοια το κακό δε θέλει να μ' αφήσει!




Ο βασιλιάς δεν δέχεται τον έρωτα αυτό, τον εξορίζει. Πριν φύγει αρραβωνιάζονται κρυφά. Ο πατέρας του αρρωσταίνει και η Αρετούσα τον επισκέπτεται και βρίσκει μια ζωγραφιά και τους φλογερούς στίχους του Ερωτόκριτου. Η απελπισία και η απόγνωση του αδιέξοδου έρωτά τους εκφράζεται και προς την παραμάνα της Φροσύνη. Ο βασιλιάς επιθυμεί να την παντρέψει. Δεν δέχεται. Την φυλακίζει μαζί με την παραμάνα της. Αισθάνεται ως ελεύθερη πολιορκημένη. Η Αρετούσα από την φυλακή, πιστεύει πως τα πουλιά είναι οιωνοί. Η παραμάνα της, πως είναι οιωνοί,πως θα παντρευτεί τον ξένο και δεν θα τον αρνηθεί. Αυτόν που ο  πατέρας της θέλει να της δώσει. Ο ξένος που επιμένει να την παντρέψει ,είναι ο μεταμφιεσμένος Ερωτόκριτος .Έχει σώσει την ζωή του βασιλιά σε μια μάχη με τους Βλάχους. Δραματική η συνάντηση και αναγνώριση των δυο νέων και η αποκάλυψη που αναιρεί και την άρνησή της να μην παντρευτεί τον ξένο. Ο βασιλιάς τελικά συμφιλιώνεται μαζί του. Το γλέντι του γάμου ,καθώς και το αίσιο τέλος είναι δεδομένα.

Με την υπογραφή του Βιντσένζου Κορνάρου ,από την Σητεία, το 1645, αυτό το αλληγορικό παραμύθι Έρωτα, στην κατεχόμενη από τους Ενετούς Κρήτη που πέρασε πολύ δύσκολα, σε κονταρομαχίες για τη τιμή και το φιλότιμο.

Έπαιξε μεγάλο ρόλο το έργο αυτό και στην νεοελληνική ποίηση. Αναφορά του Γ. Σεφέρη. Νέος Ερωτόκριτος Πρεβελάκη, κ.α επικρίθηκε για την λαικότητά του. Ο Κάλβος επέκρινε το έργο ως μονότονο και ο Ιάκωβος Πολυλάς το απέρριπτε εξαιτίας της ιδιωματικής του γλώσσας. Τέθηκε και ζήτημα με την ταυτότητα του ποιητή.

Το έργο έγινε ιδιαίτερα δημοφιλές, χάρη και στην μελοποίησή του από τον Χριστόδουλο Χάλαρη και την ερμηνεία του από τον Νίκο Ξυλούρη. 


Ευχαριστώ πολύ,τον σκηνοθέτη Μενέλαο Τζαβέλα για την εμπιστοσύνη που μου έδειξε,να παρουσιάσω την παράσταση.Ένας άνθρωπος απλός και εγκάρδιος.Ήταν τιμή για μένα. Αξίζει να επισκεφτόμαστε, έργα και δημιουργίες της διατήρησης του πολιτισμού μας.

Επίσκεψη παράσταστης 6.1.2016 Ας είναι μια χρονιά Αγάπης.

                                                  Κυλλήνη 2012 ,30 Αυγούστου 2012

                                                  Πίνακας Ερωτόκριτος